จิก สมาชิกผักจากป่าเขตร้อน

จิก  Jig

           ป่าในเขตอบอุ่น หรือ หรือเขตหนาวอย่างทางยุโรปนั้นมีพรรณพืชไม่มาก ผืนป่าโปร่งกว่าป่าฝนอย่างในบ้านเราป่าเขตร้อนเป็นที่รวมของพืช สัตว์มากมาย กิ่งก้านของต้นไม้ในเขตร้อนที่อยู่ของป่าฝนจึงสอดสาน ถักซ้อนประกอบด้วยการพึ่งพากันน่าอัศจรรย์ เพียงรูปร่างของต้นไม้ในป่าบ้านเรามากมายยิ่ง ประโยชน์และกลไกต่างๆในพืชยิ่งน่ามหัศจรรย์ เช่น ต้นช้อยนางรำที่ขยับใบตามเสียงปรบมือ หรือการที่เรารินน้ำ ใส่เปลือกทุเรียนเพื่อล้างกลิ่นทุเรียนที่ติดมือออกได้ง่ายๆ การที่มะกรูดบำรุงผมการที่ตำลึงบำรุงสายตา การที่บัวบกมีวิตามินที่ดีต่อสมองผืนป่าและแผ่นดินไทยนี้รวมเอาจิก ต้นไม้ยืนต้นที่ให้ยอดเป็นอาหาร ผักกับคนไทยเรามานานเข้าไปด้วย
              จิกในฐานะที่เป็นผัก เป็นจิกสวน คุณเดชา ศิริภัทรเขียนถึงจิก ในคอลัมน์ต้นไม้ใบหญ้า ในนิตยสารหมอชาวบ้านว่า เป็นต้นไม้ที่คนไทยเรานิยมกินใบอ่อน จิ้มน้ำพริกยอดจิกเป็นผักที่กินกับน้ำพริกได้รสอร่อย แต่อาจไม่เหมาะกับการเป็นผักเมือง เพราะเมืองไม่มีต้นจิก ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม เขียนไว้ในพจนานุกรมสมุนไพรว่า ต้นจิกมักขึ้นตามริมแม่น้ำ หรือที่ที่มีน้ำท่วมถึง ถ้าอย่างนั้นแนวคิดใหม่ในการกินผักควรจะเป็นส่วนหนึ่งของแนวคิด “เที่ยวเมืองไทย ไม่ไป ไม่รู้” ของการท่องเที่ยวฯ เที่ยวไปหายอดจิกกินดี เมื่อมีโอกาส
               เมื่อเราไปเที่ยวนั้น หลายครั้งเรามุ่งหน้าไปยังสถานที่ท่องเที่ยวที่เด่นๆ ลองเปลี่ยนแนวการเที่ยวนิดหนึ่ง แวะเที่ยวตลาดตามต่างจังหวัด เดินดูผักที่ชาวบ้านเก็บใส่ตะกร้ามาขาย ลองซื้อ และลองกินตามคำแนะนำของผู้เก็บ การได้ลองกินอาหารที่แตกต่าง จากที่เคยเห็นสิ่งที่ไม่คุ้นตา รู้สิ่งใหม่ๆ ที่ไม่เคยรู้จะช่วยให้สมอง ได้ออกกำลัง ขยายเส้นทางการคิดไปใช้พื้นที่ให้กว้างขวาง
           บางวันอาจจะได้พบยอดจิกมัดห่อใบตองอยู่ในตะกร้าสานที่เก่าดูขลัง ดูเปี่ยมปัญญาของชาวชนบทที่เข้าใจกิน เข้าใจอยู่โดยมีธรรมชาติเป็นผู้หล่อเลี้ยง การเที่ยวแบบนี้บ้าง เติมสีสันให้ชีวิตได้มาก โดยลงทุนเพียงเปลี่ยนที่หมายบางส่วน มาเยี่ยมตลาดท้องถิ่นที่มีชีวิตแปลกตาอาจเหมือนได้เที่ยวเมืองนอกทีเดียว 
               ต้นจิกเป็นต้นไม้ที่ผลิยอดได้ดี เพราะเป็นต้นไม้ใบดก ใบไม้สีเขียวช่วยป้องกันมะเร็ง แต่ข้อมูลเกี่ยวกับจิกในฐานะที่เป็นผักมีน้อยมาก เนื่องจากเป็นต้นไม้ของป่าเขตร้อน ป่าที่ถือว่าเป็นคลังอาหารและคลังยาที่โลกกำลังต้องการศึกษาเป็นอย่างยิ่ง ความรู้ทางเภสัชโภชนาเบ่งบานในโลกตะวันตก ผักของซีกโลกด้านนั้นได้รับการศึกษาวิจัยเพื่อนำมากู้สุขภาพชาวโลกกันอย่างครึกโครมJean Carper เขียนหนังสือ The Food Pharmacy เป็นแนวคิดเดียวกันกับที่เภสัชกร สรจักร สิริบริรักษ์ได้ถ่ายทอดให้เราได้อ่านกัน Jean ยังเขียนหนังสือ Food, Your Miracle Medicine ที่อาศัยงานวิจัยกว่า 10,000 ชิ้นเป็นฐานข้อมูล หนังสือเล่มหลังนี้ยกย่องคุณค่าของผักได้อย่างชัดเจน มีหลักฐานยืนยันและให้คำแนะนำว่า เราควรกินผักสีเขียวเข้ม เพื่อป้องกันโรคมะเร็ง โรคหัวใจที่เป็นฆาตกรตัวร้ายในโลกวันนี้ หาอย่างไรก็ไม่มีวันพบจิกในหนังสืออย่างนี้ในโลก เพราะจิกเป็นต้นไม้ของป่าฝนที่ยังไม่ได้รับการศึกษาตามแนววิทยาศาสตร์ธรรมชาติที่ต้องการการทดลองต่างๆ อาศัยเทคโนโลยีต่างๆ แต่ปู่ย่า ตายายของเราลองกินจิกมานาน จนถ่ายทอดเป็นตำรับการกินลงมาถึงรุ่นเรา เหลืออยู่เพียงโซ่เปลาะเดียวว่า เราจะรับความรู้ภูมิปัญญาเหล่านี้มาต่อยอดหรือไม่
              ใบจิกฝาดเล็กน้อย  เข้ากันได้กับรสเผ็ดของน้ำพริกหรือน้ำยาขนมจีน  นอกไปจากนี้แล้วไม่ทราบว่า ยอดจิกนำมาปรุงเป็นอาหารใดได้บ้าง
             ก่อนจะถึงวันที่เรารู้จัก จิก ในฐานะผักที่กินดีต่อสุขภาพ   วันนี้เรามักปลูกจิกเป็นไม้ประดับ จิกบางชนิดให้ดอกสวยเมื่อบานบนทรงต้นพุ่มสวย ใบดกแล้วสดชื่นดอกจิกสวนห้อยลง ช่อดอกยาวราวฟุต หรือว่า มีดอกหลายดอกในหนึ่งช่อ แต่ละดอกมีสี่กลีบ แต่ละดอกมีเกสรจำนวนมาก เป็นพู่พุ่ม
                อย่างน้อยที่สุด   ยอดจิกมีคุณค่าของผักที่มีอยู่ทั่วไป   คือให้วิตามินและแร่ธาตุเป็นกำนัลกับร่างกายเรา
                  ในขณะที่ป่าเขตอบอุ่นได้รับการสำรวจ   และทำความรู้จักได้ง่าย   เมื่อเปรียบกับป่าเขตร้อน ป่าเขตร้อนยังมีเรื่องราวที่ต้องศึกษาอีกมาก ในโครงการรณรงค์เพื่อรักษาป่าฝนซึ่งเป็นป่าแห่งเขตร้อนขึ้นอย่างเมืองไทยของเรานั้น เคยมีชิ้นหนึ่งกล่าวว่าการตัดป่าฝนนั้น อาจหมายถึงการทำลายคลังยาที่รักษาโรคต่างๆ ที่กำลังพัฒนาขึ้นมาฆ่าเรา
                การกู้การแนวการกินแห่งป่าฝน อย่างการกินยอดจิกเมื่อมีโอกาสก็เป็นโซ่ห่วงหนึ่งเพื่อการกู้สถานการณ์ร้ายอย่างเช่น การตายด้วยโรคหัวใจขาดเลือด โรคมะเร็งของชาวโลกในยุค ค..2000
                    เที่ยวต่างจังหวัดครั้งหน้า หาเมนูจิก กิน แล้วเผยแพร่เผื่อกันบ้าง เพื่อความอร่อยที่ดีต่อสุขภาพ
ชื่อผัก:    จิกสวน
ชื่อวิทยาศาสตร์: Barringtonia   racemosa (Linn.) Roxb.
วงศ์:       Barringtoniaceae
ตารางแสดงคุณค่าอาหารส่วนที่กินได้ 100 กรัม
พลังงาน
โปรตีน
ไขมัน
คาร์โบไฮเดรต
กิโลแคลอรี
กรัม
83
2.6
0.5
16.9

ตารางแสดงคุณค่าอาหารส่วนที่กินได้ 100 กรัม
แคลเซียม
ฟอสฟอรัส
เหล็ก
วิตามินบี1
วิตามินบี2
ไนอาซิน
วิตามินซี
มิลลิกรัม
13
18
1.7
0.01
0.88
1.8
126

ตารางแสดงคุณค่าอาหารส่วนที่กินได้ 100 กรัม
เบต้า-แคโรทีน
ใยอาหาร
RE
กรัม
67
-
กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ตารางแสดงคุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทย. 2535
RE   ไมโครกรัมเทียบหน่วยเรดินัล
-ไม่มีการวิเคราะห์


ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น